İqtisadçı: “Motivləri aydındır: valyuta çıxışını azaltmaq, büdcəyə daha çox vəsait cəlb etmək, monopoliyanın maraqlarına xidmət etmək”
Sentyabrın 20-dən etibarən, fiziki şəxslərin hər ay xaricdən özləri ilə gətirəcəkləri məhsulların məbləği 1500 dollardan 800 dollara, onlayn sifarişlərin məbləği isə 1000 dollardan 300 dollara qədər azaldılıb.
Nazirlər Kabineti 14 oktyabr 2013-cü il tarixli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Fiziki şəxslər tərəfindən istehsal, yaxud kommersiya məqsədləri üçün nəzərdə tutulmayan malların gömrük sərhədindən keçirilməsinin güzəştli və sadələşdirilmiş Qaydaları”nda dəyişiklik edib.
Baş Nazir Əli Əsədovun imzaladığı
qərar
a əsasən, bundan sonra ölkənin gömrük ərazisinə ayda bir dəfə gətirilən, ümumi gömrük dəyəri 800 ABŞ dollarından artıq olmayan mallar gömrük rüsumundan azaddır.
İndiyə qədər bu şərt ümumi gömrük dəyəri 1500 ABŞ dollarından (müşayiət edilən hər bir yetkinlik yaşına çatmamış fiziki şəxsə görə əlavə 500 ABŞ dollarından) artıq olmayan mallara aid edilirdi.
Həmçinin, bundan sonra beynəlxalq poçt göndərişləri və yaxud daşıyıcı şirkət vasitəsilə eyni fiziki şəxsin adına 30 gün müddətində ümumi gömrük dəyəri 800 ABŞ dolları ekvivalenti məbləğindən artıq olmayan mallara görə gömrük rüsumu tutulmayacaq. İndiyə qədər bu məbləğ 1 000 ABŞ dolları idi.
Qərarda o da bildirilir ki, 2 ildən az olmayaraq diplomatik nümayəndəliklərdə və konsulluqlarda xidmət etmiş, diplomatik xidmət orqanlarının inzibati-texniki xidmətini həyata keçirən şəxslər, xarici ölkələrdə və beynəlxalq təşkilatlarda fəaliyyət göstərən diplomatik nümayəndəliklərin və konsulluqların mühafizəsini həyata keçirən hərbi qulluqçular tərəfindən müvafiq olaraq Xarici İşlər Nazirliyi və xarici ölkələrdə və beynəlxalq təşkilatlarda fəaliyyət göstərən diplomatik nümayəndəliklərinin və konsulluqlarının mühafizəsini həyata keçirən dövlət orqanı tərəfindən xarici ölkəyə ezam olunmuş əməkdaşın təyinat və geri çağırılma əmrlərinin təsdiq olunmuş surətləri gömrük orqanına təqdim edilməklə, onların xaricdə işlədikləri dövrdə əldə etdikləri vəsaitin və əmlakın, o cümlədən ümumi gömrük dəyəri 40 000 ABŞ dollarının ekvivalenti məbləğindən və mühərrikin həcmi 3 000 kubsantimetrdən artıq olmayan bir ədəd avtonəqliyyat vasitəsinin (avtonəqliyyat vasitəsinin dəyərinin ödənilməsi haqqında sənəd, avtonəqliyyat vasitəsinin bir il müddətində özgəninkiləşdirilməməklə sahibliyi, həmçinin avtonəqliyyat vasitəsini idarə etmək hüququ istisna olmaqla üzərində digər sərəncam verməmək barədə avtonəqliyyat vasitəsi sahibinin öhdəliyinə dair sənəd təqdim olunmaqla) gömrük ərazisinə gətirilməsinə görə gömrük ödənişləri tutulmur.
İndiyə qədər bu sahədə limit tətbiq edilməyib.
İqtisadçı Qaşqay İsmayıl bu qərarın motivləri aydındır: valyuta çıxışını azaltmaq, büdcəyə daha çox vəsait cəlb etmək, monopoliyanın maraqlarına xidmət və s.
“Ölkədə iqtisadi azadlıqlar aybay azaldılır, bu tipli hər qərar yüzlərlə adamın gəlir yerinin itirilməsinə səbəb olur. Hökumət yeganə çıxış yolu kimi, büdcəyə hansı yolla olursa olsun, pul vəsaiti cəlb etməyi görür, bu isə fəlakətə aparan yoldur”, – ekspert bildirib.
İqtisadçı deyir ki, Belarusun Rusiyadan aldığı müxtəlif subsidiyalar ÜDM-də 10-20 faiz arasına düşdükdən az sonra, ölkədə vəziyyət gərginləşib:
“Azərbaycanın neft gəlirlərinin sürətlə azalması və hökumətin buna verdiyi qeyri-adekvat reaksiyanın hansı nəticələrə gətirəcəyi artıq heç kimdə şübhə doğurmur. İnsanların ehtiyatları tükənir, bunun fonunda əhalinin büdcədən maliyyələşmə mexanizmində problemlərin yaranması (bu problemlər birbaşa yox, kommunal sahədə qiymət artımı, kəskin inflyasiya, milli valyutanın dəyər itirməsi formasında da özünü göstərə bilər) ilə sosial sabitiliyə son qoyula bilər”.
