Mingəçevirdə yaşayan Musayevlər ailəsi 18 ildir ki, “şəhid ailəsi” statusunu bərpa etdirə bilmir
“23 ildir ki, qardaşımın məzarı Şəhidlər Xiyabanındadır, ölüm haqqında şəhadətnaməsində döyüş tapşırığını yerinə yetirərkən xəstəlikdən öldüyü qeyd edilib. Taleh ailəli olmadığına görə 5 il şəhid ailəsi kimi dövlətin güzəştlərindən valideynləri yararlanıb. Ancaq sonradan qəflətən güzəştləri ləğv etdilər, dedilər, şəhid ailəsi hesab olunmursunuz. 18 ildir ki, “şəhid ailəsi” statusumuzu bərpa edə bilmirik”.
Mingəçevir sakini Ramil Musayev Meydan TV-yə danışır ki, qardaşı Taleh Musayev 1996-cl ildə Tərtərdə cəbhə xəttində hərbi xidmətə başlayıb. 3 ay sonra – 1997-ci ilin yanvarında nəşi yaşadığı ünvana gətirilib və ailəsinə bildirilib ki, o, döyüş tapşırığını yerinə yetirərkən şəhid olub. Taleh Mingəçevirdəki Şəhidlər Xiyabanında dəfn olunub. Ailə şəhid ailəsi kimi tanınıb, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi valideynlərinə şəhid sosial güzəştlərdən yararlanan ailəsi kimi vəsiqə də verib. Ancaq 2002-ci ildə ailənin şəhid ailəsi statusu ləğv edilib və güzəştlərdən məhrum olunub. Ramil Musayev deyir, səbəbi özlərinə də bildirilməyib.
“Komandir dedi, posta çıxanda erməni hərbçilərinin hücumuna məruz qalıblar”
“Dəfn olunanda komandir bizə demişdi ki, qardaşım və bir neçə əsgər posta qalxarkən erməni hərbçilərinin hücumuna məruz qalıb, iki əsgərimiz girov götürülüb, qardaşımın qorxudan dili tutulub, sonra da keçinib. 5 ildən sonra şəhid ailələrinə pensiya kəsiləndə sənədləri toplayıb müraciət etdik, bizə bildirildi ki, Taleh şəhid sayılmır, buna görə də ailəsinə pensiya düşmür. Biz rəsmi qurumlara müraciət etməyə başlayanda şəhid ailəsi kimi 5 il yararlandığımız güzəştləri də ləğv etdilər”, – Ramil Musayev deyir.
Taleh Musayevin valideynləri onun hüquqi varisi kimi birdəfəlik sığorta və digər güzəştlərlə təmin olunmaq üçün aidiyyəti qurumlara mürciət edir. Ancaq müraciətləri nəticəsiz qalır.
“İndi də deyirlər ki, guya mədə xorasından ölüb”
Qardaşı sözünə davam edir:
“18 ildir ki, Talehin şəhidlik statusunu bərpa etdirə bilmirik. Özləri onun döyüş tapşırığını yerinə yetirərkən həlak olduğunu yazıblar. Özləri 23 il əvvəl cəbhə xəttindən gətirib nəşini Şəhidlər Xiyabanında dəfn ediblər. Özləri ailəyə şəhid ailəsu statusu veriblər. Özləri 5 il ailəyə şəhid ailəsi ki güzəştlər tətbiq ediblər. Bu, necə olur bəs?”
“Xəstə idisə, hərbi hissədə niyə saxlanılırdı?”
2019-cu ilin oktyabrında Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti Musayevlər ailəsinin müraciətinə rəsmi cavab məktubu göndərib. Məktubda qeyd olunub ki, Taleh Musayev mədə xorası və qarın boşluğuna maye yığılması səbəbindən hərbi hissədə vəfat edib. Bu səbəbdən Taleh Musayevə “şəhid”, ailəsinə “şəhid ailəsi” statusunun verilməsi mümkün deyil. Musayevlər ailəsi bu cavabdan daha da məyus olublar:
“Əvvəla, qardaşım hərbi xidmətə göndəriləndə hərbi komissiya tərəfindən həkim müayinəsindən keçib, sağlam olması barədə rəy verilib və hərbi xidmətə göndərilib. 3 ayın sağlam əsgəri necə oldu ki, qəflətən mədə xorasına tutuldu, qarnına su yığıldı? Bu xəstəlik bir anın içində yaranan xəstəlik deyil. İkincisi, əgər belə bir xəstəliyi vardısa, 18 yaşlı xəstə əsgəri cəbhə xəttində hərbi hissədə niyə saxlamışdılar, o vəziyyətdə niyə posta çıxarırdılar, niyə hospitala yerləşdirməmişdilər? Əgər əsgər mədə xorasından dünyasını dəyişmişdisə, niyə gətirib Şəhidlər Xiyabanında dəfn etmişdilər? Əslində rəsmi qurumun verdiyi bu cavab bizdə qardaşımın ölümü ilə bağlı sualları çoxaldıb, çoxlu müəmmalar ortaya çıxıb. Qardaşım hansı səbəbdən ölüb, yaxud öldürülüb? Niyə hərbi hissənin həkim şəhadətnaməsində mədə xorasından, ölüm haqqında şəhadətnamədə döyüş tapşırığını yerinə yetirərkən öldüyü yazılıb?”
“Nazilrik əlinin altındakı sənədi bizdən istəyir”
Meydan TV məsələyə Müdafiə Nazirliyindən münasibət öyrənə bilməsə də, bu qurumun ailəyə göndərdiyi məktublara istinad edir. Belə ki, Müdafiə Nazirliyinə etdikləri müraciətə cavab olaraq ailəyə bildirilib ki, Nazirlər Kabinetinin müvafiq qərarına əsasən, döyüş tapşırığının və ya döyüş təminatının yerinə yetirilməsi zamanı həlak olmuş, itkin düşmüş, və ya məhkəmə qərarı ilə itkin elan olunmuş şəxslər şəhid hesab olunur. Bu hallar ölüm haqqında şəhadətnamə, məhkəmə qətnaməsi, hərbi hissənin arayışı ilə təsdiq olunur. Məktubda Musayevlər ailəsindən xahiş olunur ki, Taleh Musayevin ölüm şəraitini əks etdirən sənədləri Nazirliyə təqdim etsinlər. Musayevlər ailəsi bu cavabdan da razı deyil:
“O sənədlər ailəyə Müdafiə Nazirliyinin tabeliyində olan hərbi hissə verib. Yəni, sənədlər öz əllərinin altındadır və təkcə ölüm haqqında şəhadətnaməyə baxsalar, görərlər ki, vaxtilə əsgərin ölüm haqqında şəhadətnaməsinə özləri onun hərbi tapşırığını yerinə yetirərkən həlak olduğunu yazıblar. Müdafiə Nazirliyinin hərəkəti ahıl yaşında olan xəstə valideynləri incitməkdən başqa bir şey deyil”.
Musayevlər ailəsi ölkə başçısına da müraciət ediblər. Hüquqşünas Namizəd Səfərovsa məsələnin hüquq müstəvisinə çıxarılmasını tövsiyə edir. O, Musayevlər ailəsinin məhkəməyə müraciət etməli olduqlarını bildirir.