“Kəndlərdə çox adam imkansızlıqdan internet çəkdirə bilmir”
Göyçayda əhali internetin sürətindən və tez-tez kəsilməsində narazıdır. Onlar deyirlər ki, son bir ayda durum daha da pisləşib.
Sakinlərin sözlərinə görə, bu vəziyyət rayon mərkəzindən daha çox uzaqda – kəndlərdə müşahidə olunur.
Göyçayın 55 kəndi var, çoxu da kiçik kəndlərdir.
Amma nisbtən böyük kəndlərdə də bu problemlərin müşahidə olunduğu deyilir.
Məsələn, rayonun Çaxırlı kəndində 600-dən çox təsərrüfat var ki, onlardan təxminən 200-də internet xətti var.
Sakinlər deyirlər ki, internetin çəkilişi telefon xətti və nömrəsinə bağlı olur və bu da əlavə xərc tələb edir. Üstəlik, xərc çəkib də çəkdirənlər internetdən normal istifadə edə bilmirlər.
“Xətlər yamaq olduğundan hörümçək toruna bənzəyir”
Kənd sakini Orucəli Qəribov Meydan TV-yə bildirib ki, kənddə xətlər və dirəklər yarasız haldadır:
“Xətlər yamaq olduğundan hörümçək toruna bənzəyir, dirəklər isə ağacdan olduğundan çürüyüb. Mütəxəssis isə çatışmır. Yeni fiber obtik internet xətlərin çəkilişi gecikir”.
“Aztelekom”un çəkdiyi xətlər də köhnədir. Şikayətlər hər gün artır. Bir yaşlı montyor var, o da yaramır, heç çatdırıb baxa da bilmir. Bir savadlı kadr tapmırıq ki, bu kənddəki internet probleminin səbəbini deyə bilsin. Məsələn, evə çəkdirdiyim modem köhnə buraxılış idi, işləmədi. Dedilər ki, yenisini al. Gedib 50 manat təzəsini aldım, o da işləmədi. Yəni o modem alınandan sonra komputerim internetə qoşulmur, çünki problem internet xəttindədir”, – deyə Çaxırlı sakini bildirib.
Orucəli Qəribov deyir ki, normal internetin verilməməsinə baxmayaraq, aylıq abunəhaqqı bir gün geciksə, internet kəsilir:
“Hər ay 15 manat ödəyirik. Bir gün geciksə, interneti kəsirlər. Amma bir ay bizə elə internet verirlər ki, ona internet demək olmaz, ancaq adı var. Şikayət də edirsən, baxan yoxdur. Xətti dəyişməyə də imkanımız yoxdur, vətəndaş nə ilə 300-400 metr naqili alsın?. İkincisi də, problem təkcə xətlə bağlı deyil axı, sürəti də aşağı salıblar”.
“Bir bəhanələri var ki, xətt köhnədir”
Kənd sakinləri deyir ki, xətlər və dirəklər köhnə olduğu üçün adi bir külək əsəndə qırılıb tökülür, onlar da günlərlə internetə həsrət qalırlar.
Çaxırlı kənd sakini Bəkir Qasımov on ildir ki, internet çəkdirib. Dediyinə görə, xərci 300 manatdan çox olub. İki dəfə naqili dəyişsə də, problem aradan qalxmayıb. Son bir ayda cəmi iki gün internetdən normal yararlana bilib.
“Məhəllədə 20 ailə yaşayır. Bütün qonşular şikayətçidir, sürət ölüb, tez-tez də kəsinti olur. Göyçay Telekommunikasiya Qovşağına müracitlər də nəticə vermir. “Aztelekom”a getdik, dedilər ki, problem xətlə bağlıdır, modemlikdir filan. Bir bəhanələri var ki, xətt köhnədir. Yaxşı, tutaq ki, mənim modemim köhnədir, axı qonşu təzə çəkdirib. Onun da evində eyni problem yaşanır. Mən də iki dəfə xətti dəyişmişəm. Bəs niyə nəticə yoxdur. Əvvəl 10 manatlıq, üstəgəl, 3 manatlıq da telefon pulu ödəniş olurdu. Sonradan interneti 15 manata qaldırdıq. Lap 20 manatlıq da istifadə etsək, yenə düzəlməyəcək”, – Bəkir Qasımov belə deyir.
“İmkanım yoxdur, ona görə internet çəkdirə bilmədim”
Bəkir Qasımov deyir ki, internetin çəkilişi də çox xərc tələb edir. Buna da hər kəsin imkanı olmur. Odur ki, ucqar və kiçik kəndlərin çoxunda internet yoxdur. Bu isə vətəndaşları ünsiyyət qurmaqda, informasiya almaqda geri salır:
“Məhələnin girişinə qədər çəkirlər. Oradan evlərə mis kabel xətti çəkdirmək artıq vətəndaşın öhdəliyinə düşür. Hər ailəyə 100 manat. Elə adam var ki, 2 km uzaqa yaşayır. O necə çəkdirsin? Hamının da gücü çatmır axı. Metrəsi 50 qəpikdir. Əvvəl 30 qəpik idi. Əvvəlki xətlərə də 200-300, hətta 500-600 manat xərc çıxır. İmkanım yoxdur deyə çəkdirə bilməmişəm. Ancaq uşaqların təhsil üçün vacindir. Kəndlərdə çox adam imkansızlıqdan internet çəkdirə bilmir”, – Ləkçıplaq kənd sakini Vüsalə Əhmədova isə belə deyir.
“Bu, həm vəsait, həm də vaxt aparan işdir”
“Rayonun böyük yaşayış məntəqələrindən olan Alpoud kəndində də durum lap bərbaddır”.
Bunu isə kənd sakini Əliheydər Rzayev deyir.
Onun sözlərinə görə, kənddə 500-dən çox ailədən yalnız 20-si internet çəkə bilib: “Çoxlu sayda rəsmi müraciət olsa da, kənddə rabitə xətti olmadığından vətəndaşlar illərdir ki, internetin çəkiləcəyini gözləyirlər. Bu üzdən insanlar mobil internet paketlərindən yararlanırlar. Bu da əlavə xərcə səbəb olur”.
Əliheydər Rzayev deyir ki, kəndə avtomat qovşaq stansiya aparatı olsa da, indiyə qədər quraşdırılmayıb.
O bildirib ki, kənddən 80-dən çox ailə internetin çəkilməsi ilə bağlı müraciət etsə də, onlara da müsbət cavab verilməyib:
“Sakinlərə deyiblər ki, yuxarı instansiyalara yazın. Onlar texniki xərclər üçün vəsait ayırsalar, interneti çəkərik. Biz dəfələrlə demişik ki, pandemiya dövründə onlayn dərslər zamanı uşaqlarımız zülm çəkdilər. Demək olar ki, dərs keçilmədi, uşaqların iki ili boşa getdi. Bəzi adamlar mobil internetdən istifadə edirdilər, o da çox xərc aparırdı”.
“Məktəblərdə nə düzgün kompüter dərsləri keçirilir, nə internet var”
Sakinlərdən Tural Əliyev rayonun Mırtı, Alıkənd, Şıxbəy, Şıxəmir Kürdəmiş, Müskürlü, Bığır kimi kəndlərində də eyni durumun olduğunu deyir:
“Orta məktəblərdə də nə müəllimlər, nə şagirdlər internetdən yararlana bilir, nə də düzgün kompüter dərsləri keçə bilirlər”.
2017-ci ildən etibarən rayonun bir çox kəndlərində fiber-optik internet xətlərinin çəkilməsinə başlanılıb.
Bələdiyyə sədri də problemlərin olduğunu deyir…
Göyçay sakini Sərkər Süleymanov Meydan TV-yə deyib ki, sədri olduğu Şıxbəy, Şıxəmir və Məlikkənd bələdiyyəsində ancaq Şıxbəyə yeni internet xətti çəkilir və artıq işlər yekunlaşmaq üzrədir.
O, Məlikkəndlə Çaxırlının növbədə olduğunu qeyd edib. Sakinlərin şikayətlərinə gəlincə, bələdiyyə sədri problemlərin olduğunu da deyir.
Göyçay Telekommunikasiya Qovşağı iddiaları bölüşmür
Göyçay telekommunikasiya qovşağının rəhbəri Eynulla Məmmədov Meydan TV-yə bildirib ki, rayonda davamlı internet var.
O, sakinlərin şikayətlərə baxılmaması ilə bağlı iddiasını bölüşmür. Qeyd edir ki, bütün şikayətlərə araşdırılır, müvafiq tədbirlər görülür:
“İnternetlə bağlı şikayətlər gərək fərdi qaydada edilsin. Bəzən bizə müraciət daxil olanda gedib görürük ki, problem vətəndaşın evinin içindədir. Kəsintilər əsasən xətt və dirəklərlə bağlı deyil, modemlərlə bağlı olur. Mən rayonda internetl bağlı davamlı problemlərin olduğunu müşahidə etməmişəm. Hazırda rabitə sahəsində də ciddi nöqsan görmürəm”.
Eynulla Məmmədov bir çox kəndlərdə internetin olmamasını da vətəndaşların müraciət etməməsi ilə əlaqələndirib:
“İnternet çəkilişində xərcin çoxu vətəndaşa aiddir. Gərək vətəndaşların istəyi olsun ki, internet çəkilsin”.
Məktəblərdə yaşanan problemlərə gəlincə, qovşaq rəhbəri bildirib ki, rayonda mövcud şəhər məktəblərinin hamısı, kənd məktəblərindən isə 10-u fiber-optik internetlə təmin olunub:
“Digər kənd məktəbləri isə gözləmə növbəsindədir. Dörd kənddə fiber-optik internetin çəkilişi bitib, beşində isə çəkiliş davam edir. Layihənin isə nə vaxt bitəcəyi bilinmir. Düzdür, çox ucqar kəndlərimizə hələ internet çəkilməyib. Alpoud, Şıxəmir kimi digər kəndlər də var ki, məhəllələrin çoxunda əvvəldən kabelləşmə getməyib deyə internet çəkilməyib. Belə texniki imkan olmayan yerlərimiz var. Amma rayonun Bəydövül, Xəlitli, Yeniarx, Müskürlü kəndlərinə fiber-optik internet çəkilib və istifadəyə verilib. Çayarxı, Yalman, Qaraman, Məlikkənd, yəni Şıxbəy istiqamətində işlər həyata keçirilir”.
Elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev isə keçirdiyi brifinqdə jurnalistlərə bildirib ki, ölkə üzrə 4 331 məktəb artıq Azərbaycan Təhsil Şəbəkəsinə qoşulub.
Nazir deyib ki, onların həm internetlə, həm də komputerlə təminat məsələsi gündəmdədir:
“Məktəblərimizin 1 235-i fiber-optik internetlə təchiz olunub. Yalnız bu il 403 təhsil müəssisəsi lokal şəbəkələrdə müvafiq olaraq yüksək sürətli internetlə təmin edilib. Bundan əlavə, bu il ərzində maksimal rekord sayda – 30 minə yaxın məktəbə kompüterlər verilib”.
“Növbəti ildə bu rekord yenilənəcək. Biz 45 minə yaxın kompüterin verilməsini planlaşdırırıq. 2026-cı ilə qədər şagird-kompüter nisbətini 6/1-ə çatdırmağı planlaşdırırıq. Məlumat üçün deyim ki, hazırda təxminən bu nisbət 18-20/1 civarındadır”, – deyə Əmrullayev qeyd edib.
Rəsmi məlumata görə, ölkə üzrə indiyədək 650 minə yaxın ev təsərrüfatı fiber-optik internetlə təmin olunub.