Vəkillər Ali Məhkəmənin qərarından şikayət edəcək
Ali Məhkəmənin qərarına görə Julian Assange bu ilin əvvəlində ABŞ-a ekstradisiya oluna bilər.
Bu ilin əvvəlində məhkəmə çıxardığı hökmü ləğv edərək mətbuat azadlığı müdafiəçilərinin qınağına səbəb olub.
Bu qərar casusluq ittihamı ilə mühakimə olunan “WikiLeaks”ın həmtəsisçisinin ABŞ-a ekstradisiyasının qarşısını almaq səylərinə böyük zərbə olub. Vəkillər apelyasiya şikayəti verəcəklərini qeyd ediblər.
Cümə günü Britaniyanın baş hakimlərindən ikisi müəyyən edib ki, bu ilin əvvəlində bölgə məhkəməsi hakimi Assangenin ABŞ-ın olduqca çox məhdud şəraiti olan həbsxanasında saxlanılma riskinə əsaslanaraq qərarını verib.
Məhkəmə Assangenin gələcəkdə belə sərt tədbirlərlə üzləşməyəcəyinə dair zəmanət aldıqdan sonra ABŞ rəsmilərinin tərəfindən çıxış edib. Lakin Assange gələcəkdə belə sərt tədbirlərə layiq olacaq davranışlardan qaçmalıdır.
Lord Burnett deyib: “Bizim fikrimizcə, bu risk təklif olunan zəmanətlərlə əhatə olunmur. Əminik ki, hakim zəmanəti olsaydı, müvafiq suala başqa cür cavab verərdi”.
“Bu nəticə bu məhkəmə işində ABŞ-ın xeyrinə qərar vermək üçün kifayətdir”,- deyə o əlavə edib.
Hakimlər işin “Westminster” Sülh Hakimi Məhkəməsinə qaytarılmasını və bölgə hakiminin işi Assangenin ekstradisiya edilib-edilməməsi barədə qərar verməsi üçün xarici işlər katibinə göndərməsini tapşırıb.
Assangenin nişanlısı Stella Moris Ali Məhkəmənin qərarını “təhlükəli və qüsurlu” və “kobud ədalət səhvi” adlandırıb.
“Bu gün Beynəlxalq İnsan Haqları günüdür. Bu utancvericidir. Bu gün bu qərarı qəbul etmək nə qədər biabırçılıqdır”, deyə o dekabrın 10-da Kral Məhkəməsi qarşısında bildirib.
49 yaşlı Assangeyə qarşı qaldırılan iş “WikiLeaks”ın 2010 və 2011-ci illərdə Əfqanıstan və İraq müharibələri ilə bağlı sızdırılmış yüz minlərlə sənədlə yanaşı diplomatik yazışmaları dərc etməsindən qaynaqlanır.
Mətbuat azadlığı müdafiəçiləri Ali Məhkəmənin qərarı ilə bağlı narahatlıqlarını ifadə ediblər, “Amnesty İnternational” isə bunu “ədalətin alçaldılması” kimi qiymətləndirib.
“Amnesty İnternational” təşkilatının Avropa üzrə direktoru Nils Muiznieks bildirib: “Bu müraciətə müsbət cavab verməklə, Ali Məhkəmə Assangenin həbsxanada təkadamlıq kamerada saxlanmayacağına dair ABŞ-ın qüsurlu diplomatik zəmanətini qəbul etməyə qərar vermiş oldu”.
Sərhədsiz Reportyorlar Təşkilatının beynəlxalq kampaniyalar üzrə direktoru Rebecca Vincent qərarın bütün dünya jurnalistləri üçün “qaranlıq bir an” olduğunu ifadə edib və ABŞ hökumətini bu işə son qoymağa çağırıb.
Bu ilin əvvəlində Ali Məhkəməyə bildirilib ki, Assangenin psixoloji sağlamlığı risk altında olduğuna görə Böyük Britaniyadan deportasiyasının qarşısının alınması “qaçaqları qaçdıqları üçün mükafatlandırmaq” kimi bir şeydir.
James Lewis QC bildirib ki, bölgə hakimi qərarını Assangenin ” intellektual qabiliyyətini nəzərə alaraq onun intiharının qarşısının almaq üçün tədbir görülməsinə” əsaslandırıb, lakin bu deportasiyaya qarşı çıxmaq istəyən hər kəs tərəfindən sui-istifadə oluna bilər.
Amerikalıların verdiyi zəmanətə görə Assange “xüsusi inzibati tədbirlərə” məruz qalmayacaq, maksimum təhlükəsizliyin təmin olunduğu “ADX” həbsxanasında saxlanmayacaq və təqsirli bilinərsə, Avstraliya həbsxanasına köçürülməsi üçün müraciət edə biləcək.
ABŞ-ın verdiyi zəmanətlər “bir hökumətin digər hökumət qarşısında götürdüyü ciddi öhdəliklər” kimi qiymətləndirilib.
Assangenin vəkilləri ABŞ-ın verdiyi zəmanətlərlə bağlı Ali Məhkəməyə müraciət etmək üçün icazə istəyəcək.
Lakin Londondakı “Peters & Peters” vəkillər şirkətinin ortağı və Böyük Britanya Krallığı Prokurorluğu Xidmətinin ekstradisiya üzrə keçmiş direktoru Nick Vamos bildirib ki, Ali Məhkəmənin belə bir müraciətə baxıb-baxmayacağı məlum deyil, çünki o qanunvericilikdən daha çox faktiki məsələlərlə bağlıdır.
O deyib ki, davanın sonunda Assangenin vəkilləri ilk növbədə Ali Məhkəməyə gedəcək, ifadə azadlığına və ekstradisiya tələbinin arxasında duran siyasi motivlərlə bağlı suallar üzərində dayanacaq və bu Assangenin vəkillərinin bir-birilə kəsişən apelyasiya şikayətinə çevriləcək.
“Bütün bu böyük suallara media və ictimaiyyətə zəmin yaratdığına inandığı üçün qayıdır. Amma o, məhkəmədə müzakirə olunacaqmı? Bölgə hakimi bundan təsirlənməyib. Bu işin siyasi motivli olması və ya Assangenin ədalətli mühakimə olunmayacağı ilə bağlı hər hansı arqument tez bir zamanda Böyük Britaniya məhkəmələri tərəfindən ABŞ-ın ədalətli və müstəqil hüquq sisteminə malik olduğunu qəbul etməsi ilə nəticələnib”.
Çox güman ki, belə apelyasiya şikayətləri və hətta ola bilsin ki, apelyasiya vermə hüququ ilə bağlı Ali Məhkəmə iclası yaxın aylarda baş tutacaq və Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi son çarə olaraq qalacaq.
