Ehtiyat enerjinin cəmi 2 aya çatacağı proqnozlaşdırılır
Avropa İttifaqı ölkələri enerji tələbatını azaltmaq yönündə tədbirlər üzərində işləyir.
“Bloomberg” yazır ki, bu zaman da alternativ mənbələrin boşluğu doldura biləcəyi ilə bağlı suallar yaranır.
Bölgənin qaz istehlakını 15 faiz azaltmağı bacarsalar belə, hidro və nüvə enerjisi də daxil olmaqla alternativ enerji mənbələrinin Rusiyadan alınan enerjinin kəsiləcəyi təqdirdə boşluğu doldura biləcəyinə dair şübhələr var.
Rusiyadan tədarükün əsas alternativi olan mayeləşdirilmiş təbii qazın bol olub-olmayacağı da hələlik bəlli deyil.
Sentyabrın 9-da Avropa İttifaqının enerji nazirlərinin görüşü olub. Görüşdə əsasən son onilliklərin ən pis enerji böhranının təsirini azaltmaq məsələsi müzakirə edilib.
Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi bu ölkəni beynəlxalq sanksiyalarla üz-üzə qoyub. Cavabında isə Rusiya Avropaya qaz ixracını minimuma endirib. Sonda da Almaniyaya gedən “Şimal axını-1” boru kəmərini bağlayıb. Rusiya səbəb kimi təmir işlərini göstərsə də, Almaniya bunu “bəhanə” adlandırıb.
“DB Group Europe”-un baş qiymət analitiki Katriona Lindsay deyir ki, yüksək qiymətlər və nəticədə tələbin aşağı enməsi Avropanın qazın tükənməsinin qarşısını alacağı anlamına gələ bilər.
“Buna baxmayaraq, yenə də qiymət fantastik olaraq qalacaq”.
“Fitch Ratings”-in məlumatına görə, 15 faizlik endirim əldə olunarsa və hava əlverişli olarsa, Rusiya qazının tamamilə kəsilməsi halında belə qitə qışı normal başa vura biləcək. Lakin tələb-tələb balansı iqtisadi güc mərkəzi olan Almaniya üçün çətin məsələdir, onun qaz ehtiyatlarının azalması gözlənilir, yəni anormal soyuqlar da daxil olmaqla sürprizlərə qarşı demək olar ki, heç bir tampon olmayacaq.
Almaniyanın anbarları 87 faizə yaxın doludur, lakin Rusiyanın qazı kəsməsi onun noyabrın əvvəlinə 95 faizə çatmaq hədəfini ciddi təhdid edir.
Federal Şəbəkə Agentliyinin enerji tənzimləyicisinin prezidenti Klaus Mueller keçən ay xəbərdarlıq etmişdi ki, hətta bu səviyyə Rusiya axını sıfır olmaqla yalnız 2 1/2 aylıq tələbatı ödəyəcək.
İkinci bir yol isə sənaye müəssisələrinin qaz istehlakını azaltsa belə enerji istehsalında yanacağa tələb gözləniləndən daha yüksəkdir. İsti dalğalar və quraqlıqlar bu yay su potensialını pozub. İsti çay suları və Fransanın nüvə enerjisi kəsilməsi atom enerjisini cilovlayıb.
“Rystad Energy”-nin analitikləri qeyd edirlər ki, Avropada nəsil balansı “ciddi şəkildə sınaqdan keçirilir”, çünki “digər mənbələrdən əhəmiyyətli dərəcədə yüksəltmək üçün çox çeviklik yoxdur”. Çox soyuq hava və zəif külək enerjinin məhdudlaşdırılmasına və işıqların kəsilməsinə səbəb ola bilər.
Digər böyük risk isə planlaşdırılmamış kəsintilərdir. Xüsusən də iyunda yanğın nəticəsində zədələnmiş ABŞ-dakı “Freeport LNG” zavodu kimi böyük obyektdə baş verən hadisədir. Hadisə ölkədən ümumi ixracı nəzərəçarpacaq dərəcədə azaldıb. Obyekti noyabrın əvvəlindən ortalarınadək yenidən işə salmağı planlaşdırırlar. Lakin treyderlər kəsilmənin uzadıla biləcəyindən qorxurlar.
Hava ən gözlənilməz amildir. Keçən qış nisbətən mülayim keçib. Avropada gözləniləndən çox yanacaq ehtiyatı qalıb. İstilik mövsümünün başlandığı oktyabr ayına dair proqnozlar isə temperaturun normadan yüksək olacağını göstərir. Əgər Avropa son 10 ilin ən soyuq qışı olan 2012-ci ilə bənzər bir hadisə ilə üzləşsə, o zaman regionun qaza olan tələbatı təqribən 20 milyard kubmetr və ya adi illik istehlakın 5 faizi olacaq.
